Khi điều khiển xe số sàn thường phải phối hợp nhiều thao tác. Do đó những người mới bắt đầu rất dễ bị lúng túng ở bước vào số với đạp chân côn, phanh và ga. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ hướng dẫn lái xe số sàn cơ bản giúp lái mới tự tin hơn khi điều khiển loại xe này.
Xe số sàn là gì?
Xe ô tô số sàn hay còn được gọi là xe số tay, được kí hiệu là MT. Đây là loại xe mà người cầm lái phải điều khiển cần số bằng tay. Khi điều khiển xe số sàn người lái có thể tăng hoặc giảm số tự động, sao cho phù hợp với sức tải và tốc độ của dòng xe.
Để hoạt động trơn tru, xe số sàn cần phối hợp nhịp nhàng giữa ba bộ phận là bàn đạp côn, cần số và chân ga. Trong đó, côn là chi tiết đặc trưng của loại xe này, nó sẽ giúp bạn chuyển số khi xe đang di chuyển. Thông thường, chân côn nằm ở bên trái, chân phanh ở giữa và chân ga ở bên phải.
Bên cạnh đó, loại xe này còn có hộp số, đây là cơ cấu trung gian giữa bánh xe và động cơ, giúp điều chỉnh tải trọng của xe ở vận tốc thích hợp và tối ưu hóa chức năng của động cơ. Hộp số hoạt động như sau:
- Nếu đi nhanh ở số cao thì sức kéo thấp, trường hợp này thích hợp khi đi đường trường với vận tốc nhanh.
- Còn nếu đi chậm ở số thấp thì sức kéo mạnh, thích hợp khi xe vừa xuất phát, sắp dừng xe và di chuyển trên đoạn đường xấu.
Xe số sàn thường có các ký hiệu như sau:
Số trung gian: Thường có ký hiệu số N (Neutral), số 0 hay số mol… dùng trong trường hợp xe không lăn bánh – 0 km/h.
Số tiến: Lực dẫn động hộp số cao nhất là số 1 và giảm dần ở các số tiếp theo. Cụ thể như sau:
- Số 1: Đây là số có lực dẫn động cao nhất nhưng lại có tốc độ thấp nhất. Thường sử dụng khi xe bắt đầu đề pa khởi hành hoặc lên dốc. Tốc độ của số này thường từ 8 – 16 km/h.
- Số 2, 3: Tuy là số có lực dẫn thứ 2 nhưng tốc độ lại cao hơn số 1. Số 3 cũng vậy, nó có lực dẫn động thấp hơn số 2 nhưng tốc độ lại cao hơn. Tốc độ tối đa của số 2 là 16 – 32 km/h, còn số 3 là 32 – 48 km/h.
- Số 4, 5, 6: Các số này dùng khi xe chạy với tốc độ từ trung bình đến cao. Thường dùng khi tài xế cần duy trì tốc độ ổn định. Tốc độ tối đa của số 4 là 48 – 72 km/h, số 5 là từ 72 km/h trở lên.
Số lùi: Ký hiệu R (Reverse), tốc độ tương ứng với số 1.
Những số liệu trên chỉ mang tính chất tham khảo, bởi hộp số của các hãng xe thường có sự phân chia theo tỷ lệ truyền khác nhau nên những hướng dẫn tập lái xe số sàn trên chỉ là kiến thức cơ bản, các bạn cần dựa theo tình trạng xe để xử lý tình huống.
Xem thêm:
Hướng dẫn lái xe số sàn cho người mới lái
Để có được trải nghiệm an toàn trong quá trình lưu thông, các lái mới cần thực hiện theo các cách hướng dẫn lái xe số sàn sau:
Các lưu ý trước khi lên xe
Những lưu ý dưới đây dù rất nhỏ nhưng lại cực kỳ quan trọng trước khi bắt đầu mỗi chuyến đi. Do đó, nếu chủ quan tài xế có thể gặp phải những rắc rối, trục trặc không mong muốn ảnh hưởng đến sức khỏe và quá trình di chuyển.
Kiểm tra tình trạng của xe
Với xe của gia đình, bạn nên kiểm tra định kỳ khoảng 1-2 tuần/lần hoặc trước những chuyến đi xa. Đối với xe mượn, xe thuê thì các tài xế cần kiểm tra cẩn thận trước khi khởi hành, tránh gặp trục trặc trong lúc đang di chuyển.
Giày dép, trang phục
Khi lái xe số sàn, dù là nam hay nữ cũng nên đi giày ôm sát chân vì điều này sẽ giúp bạn thuận tiện hơn trong việc giẫm chân ga, phanh cũng như ra vào côn. Còn nếu đi dép thì các bạn nên chọn loại có quai hậu và nhớ phải cài quai chắc chân.
Đối với trang phục, các bạn nên chọn đồ gọn gàng, thoải mái, thuận tiện cho quá trình lái xe. Không nên chọn trang phục quá bó hoặc quá rộng vì những trang phục này ít nhiều đều gây cản trở thao tác trên xe.
Mở cửa xe
Bạn nên quan sát trước sau khi mở cửa xe để tránh gây nguy hiểm cho người và phương tiện đang lưu thông trên đường.
Cách ngồi
Các bạn nên ngồi tựa lưng thoải mái vào ghế, có thể kéo lùi ghế ra trước hoặc sau sao cho chân có thể giẫm phanh, ga, côn thoải mái nhất. Khi nắm tay lên vị trí 12h của vô lăng mà khuỷu tay hơi chùng thì mới đúng tư thế.
Người lái nên điều chỉnh sao cho đỉnh đầu cách trần xe khoảng một gang tay. Việc điều chỉnh này sẽ giúp tài xế có tầm quan sát tốt nhất.
Cách đặt chân
Luôn tỳ gót chân lên sàn xe, kể cả khi đạp phanh, ga và côn. Không nên nhấc chân lên khỏi sàn xe rồi đạp xuống, điều này sẽ dẫn đến đạp nhầm phanh hoặc ga. Người lái nên dùng chân trái đạp côn, chân phải đạp phanh và ga.
Thắt dây an toàn
Các bạn thực hiện nghiêm túc việc thắt dây an toàn mỗi khi lên xe, việc này sẽ giúp đảm bảo an toàn cho chính bản thân bạn và giảm thiểu những tổn thương không đáng có khi va chạm.
Chỉnh gương chiếu hậu
Người lái xe cần điều chỉnh gương chiếu hậu sao cho thuận tiện quan sát nhất. Các tài xế tuyệt đối không được điều chỉnh gương trong lúc xe ô tô đang đi vì nó sẽ khiến bạn mất tập trung và vô tình gây nguy hiểm cho những phương tiện cùng lưu thông.
Khởi động máy
Với xe số sàn, khi khởi động, người lái cần phải điều chỉnh xe về số 0 và kèm theo phanh tay. Khi khởi động vào buổi sáng, các bạn nên để máy nổ khoảng 1-3 phút trước khi cho xe lăn bánh.
Hướng dẫn chạy xe ô tô số sàn
Nếu xe đã sẵn sàng để vận hành thì người lái hãy thực hiện theo các bước sau:
- Bước đầu tiên là đạp hết chân côn và điều chỉnh cần số về vị trí N rồi bật chìa khoá cho nổ máy xe.
- Giữ côn rồi gạt cần số về số 1 để bắt đầu đi.
- Tiếp đó là từ từ nhả chân côn, khi xe bắt đầu lăn bánh thì nhả hết côn và dùng chân phải đạp nhẹ chân ga.
- Sau khi xe chạy đến tốc độ tầm 15–20 km/h thì tiếp tục đạp côn đến hết hành trình rồi gạt cần số sang số 2.
- Khi chuyển số nên từ từ nhả chân côn và đạp nhẹ chân ga.
- Thực hiện tương tự nếu cần chuyển số.
Hướng dẫn dừng đỗ xe số sàn
Khi muốn dừng đỗ xe số sàn, người lái hãy thực hiện theo 4 cách sau:
- Bước 1: Bước đầu tiên là đạp chân phanh để giảm tốc độ từ từ.
- Bước 2: Khi xe sắp dừng, hãy đạp chân côn để tránh xe bị tắt máy đột ngột hay bị giật máy.
- Bước 3: Khi xe dừng hẳn thì chuyển cần số về vị trí N.
- Bước 4: Bước cuối là kéo phanh tay và tắt máy xe.
Hướng dẫn lùi xe số sàn
Khi muốn lùi xe, người lái thực hiện theo hướng dẫn lái xe b2 số sàn như sau:
- Dừng xe rồi bật đèn cảnh báo.
- Tiếp theo là đạp chân côn và chân phanh để chuyển cần số về số lùi R.
- Sau đó từ từ nhả chân côn rồi đạp nhẹ chân ga để lùi xe.
Cần lưu ý gì khi lái xe ô tô số sàn?
Để có thể chủ động kiểm soát những tình huống bất ngờ trên đường các bạn nên chú ý đến một số thao tác lái xe sau đây:
Đặt chân lên bàn đạp côn, phanh và ga đúng cách
Để tránh nhầm lẫn giữa 3 bàn đạp này người lái cần nhớ các quy tắc sau:
- Quy tắc 1: Tuyệt đối không rời gót chân khỏi sàn xe.
- Quy tắc 2: Chân phải chỉ dùng đạp chân ga và chân phanh. Người lái nên đặt gót chân thẳng hàng với bàn đạp phanh, khi đạp phanh hoặc ga chỉ dùng nửa trước của bàn chân.
- Quy tắc 3: Chỉ dùng chân trái để đạp côn.
Côn ra – ga vào
Khi chuyển số, người lái cần thực hiện đúng theo nguyên tắc “côn ra – ga vào”. Trước hết là giảm ga và đạp chân côn hết cỡ. Sau đó là lên hoặc hạ cấp số rồi từ từ nhả chân côn. Đạp ga đến khi xe đạt vận tốc như mong muốn. Nếu thực hiện đúng kỹ thuật, xe sẽ chạy rất khỏe. Đặc biệt, điều này còn giúp kéo dài tuổi thọ ly hợp và hộp số.
Phanh trước – côn sau
Các chuyên gia cho biết, chân côn thường dùng để hỗ trợ khi xe về số tạo phanh động cơ hoặc tránh tình trạng xe bị chết máy khi đang ở tốc độ thấp. Do đó, khi cần dừng xe các bạn cần đạp chân phanh trước. Khi xe sắp dừng thì mới đạp côn.
Chọn cần số phù hợp
Ép tăng số sẽ khiến hộp số bị quá tải, lâu dần sẽ làm giảm tuổi thọ hộp số. Do đó, người lái nên chú ý đến sự tương thích giữa vận tốc, hoạt động của động cơ và chế độ số để tránh tạo áp lực cho hộp số.
Về số N khi dừng xe
Việc về số này sẽ tách hộp số và ly hợp. Nhờ đó vòng bi của xe không phải tiếp xúc với phần lò xo trong ly hợp, giúp các chi tiết bền hơn.
Không để chân hờ trên bàn đạp côn
Việc gác chân lên bàn đạp côn có thể tạo ra lực khiến bộ ly hợp không khớp với động cơ khiến cho công suất giảm, tiêu hao nhiên liệu và làm mòn ly hợp.
Không tạo áp lực lên cần số
Thường xuyên tạo áp lực lên cần số sẽ làm giảm tuổi thọ và gây lỗi hộp số. Do đó người lái không nên để đồ vật đè lên hộp số hoặc thường xuyên để tay lên khu vực này.
Tuyệt đối không dùng côn khi xe đứng dốc
Dùng côn khi lên dốc và đứng dốc sẽ làm côn nhanh mòn vì lực ma sát nhiều. Do đó, các bạn chỉ nên dùng cách này trong trường hợp khẩn cấp. Với những tài xế mới nên áp dụng phanh tay khi khởi hành ngang dốc.
Tránh về số N khi xe đang di chuyển
Nhiều người lầm tưởng rằng chuyển số về N khi xe đang di chuyển sẽ tiết kiệm xăng. Tuy nhiên, việc này lại khiến hộp số phải chịu lực ma sát lớn, làm giảm tuổi thọ hộp số. Đặc biệt, việc chuyển số về N khi xe đang di chuyển sẽ khiến xe chạy theo lực quán tính, dễ gây mất kiểm soát khi xe xuống dốc.
Không dùng phanh tay khi xe đang đi
Các bạn không nên dùng phanh tay để dừng xe khi xe đang di chuyển vì có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng như: Xe bị trượt dài, lật xe, đứt phanh,…
Hy vọng những hướng dẫn lái xe số sàn cơ bản trên sẽ giúp bạn sẽ tự tin trên mọi nẻo đường với dòng xe số sàn. Bên cạnh việc thuộc nằm lòng những nguyên tắc khi vận hành xe, các bạn cần lưu ý thời gian bảo dưỡng và thay dầu hộp số ô tô định kỳ để bảo vệ động cơ và an toàn cho chính bạn.
ArrayArrayTìm hiểu:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!